Όταν μιλάμε για τον πόλεμο του 1940, αναφερόμαστε κυρίως στον πόλεμο μεταξύ των Ελλήνων και των Ιταλών, αλλά και στον πόλεμο μεταξύ Ελλήνων και Γερμανών, που ακολούθησε. Ο πόλεμος αυτός έγινε στο πλαίσιο του Β' Παγκοσμίου πολέμου (1939-1945), που ξεκίνησε από την Ευρώπη και εξαπλώθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο, χωρίζοντάς τον σε δύο αντίπαλα στρατόπεδα. Από τη μια οι Δυνάμεις του Άξονα (Γερμανία, Ιταλία, Ιαπωνία) και από την άλλη οι Σύμμαχοι (Αγγλία, ΗΠΑ, Σοβιετική Ένωση).

Ο Γερμανός δικτάτορας Αδόλφος Χίτλερ από το 1936 προετοιμαζόταν συστηματικά για να επιτεθεί σε ευρωπαϊκές χώρες. Αυτή τη χρονιά συμμάχησε με την Ιταλία, που επίσης κυβερνιόταν από δικτάτορα, τον Μπενίτο  Μουσολίνι. Όταν το Σεπτέμβριο του 1939 η Γερμανία εισέβαλε στην Πολωνία, η Αγγλία και η Γαλλία κήρυξαν τον πόλεμο εναντίον της. Το 1939 η Ιταλία κατέλαβε την Αλβανία και, επιδιώκοντας να προκαλέσει πόλεμο με την Ελλάδα, ένα ιταλικό υποβρύχιο τορπίλισε το καταδρομικό Έλλη στην Τήνο το Δεκαπενταύγουστο του 1940. Τη νύχτα της 28ης Οκτωβρίου του 1940 η Ιταλία ζήτησε να περάσουν τα στρατεύματά της ελεύθερα στο ελληνικό έδαφος και να καταλάβουν στρατηγικές θέσεις. Παρ' όλο που και η Ελλάδα κυβερνιόταν τότε από δικτάτορα, τον Ιωάννη Μεταξά, εκείνος, γνωρίζοντας τη θέληση του ελληνικού λαού να είναι ελεύθερος, απάντησε αρνητικά στους Ιταλούς, απορρίπτοντας το τελεσίγραφό τους.

Αμέσως άρχισε η ιταλική επίθεση στα ελληνο-αλβανικά σύνορα. Επιστρατεύθηκαν όσοι από τους Έλληνες ήταν ικανοί να πολεμήσουν, και από την πρώτη στιγμή αντιμετώπισαν με αποφασιστικότητα τον ιταλικό στρατό, που ήταν μεγαλύτερος σε αριθμό και καλύτερα εξοπλισμένος. Οι στρατιώτες μας βάδιζαν ασταμάτητα πάνω στα χιονισμένα βουνά της Ηπείρου το δύσκολο χειμώνα του 1940-41. Έπρεπε να περπατούν τη νύχτα για να μην τους εντοπίζουν τα αεροπλάνα του εχθρού. Ένιωθαν την υγρή παγωνιά να τους διαπερνά. Τα πόδια τους βουτούσαν στα χιόνια και στις λάσπες ως το γόνατο. Από τα κρυοπαγήματα αρκετοί έμειναν ανάπηροι. Η πείνα τούς θέριζε. Πολλές φορές η μόνη τροφή τους ήταν οι σταφίδες. Μα περισσότερο από όλα ταλαιπωρούνταν από τις ψείρες. Οι γυναίκες της Πίνδου ανέβαζαν στα βουνά τρόφιμα και ρουχισμό για τους στρατιώτες, βοηθώντας έτσι στον αγώνα του ελληνικού λαού εναντίον των εχθρών.

Το ελληνικό ναυτικό και η ελληνική αεροπορία είχαν σημαντικές επιτυχίες. Τα υποβρύχιά μας βύθιζαν τα ιταλικά πλοία που μετέφεραν ενισχύσεις στην Αλβανία και τα αεροπλάνα μας βομβάρδιζαν σημαντικούς στρατιωτικούς στόχους του εχθρού.

Τα σχέδια των Ιταλών στρατηγών δεν μπορούσαν να εφαρμοστούν. Οι Έλληνες έφτασαν και στη Βόρεια Ήπειρο. Η Ιταλία ηττήθηκε και ο κόσμος ολόκληρος μιλούσε για το «ελληνικό θαύμα». Η αποτυχία της Ιταλίας όμως ανάγκασε τη Γερμανία να επιτεθεί στην Ελλάδα. O γερμανικός στρατός ήταν πολύ ισχυρότερος από τον ιταλικό και, παρά την αντίσταση των Ελλήνων, στις 27 Απριλίου του 1941 οι Γερμανοί μπήκαν στην Αθήνα.

Oι Έλληνες τα χρόνια της Κατοχής πέρασαν δύσκολα, εξαιτίας της πείνας, των συλλήψεων και των εκτελέσεων συμπατριωτών μας από τους ναζιστές και πάλι όμως κατόρθωσαν να δημιουργήσουν αντιστασιακές ομάδες, που προξένησαν μεγάλα προβλήματα στους κατακτητές. Το 1944 η Ελλάδα απελευθερώθηκε, αποκτώντας και πάλι την ανεξαρτησία της.